Mô hình nến Evening Star – Sao ban chiều
Mô hình Evening Star
Evening Star và Evening doji Star (sao doji ban chiều) là những mô hình đảo chiều tại đỉnh và gồm ba nến. Tương tự như buổi chiều tà giúp dự báo rằng màn đêm sẽ bao phủ bầu trời, mô hình nếnEvening Star cho biết giá có khả năng sẽ giảm dần.
Ngày đầu tiên của mô hình nến Evening Star gồm một nến tăng dài sau một xu hướng tăng liên tục. Tiếp đến là nến thứ hai tạo khoảng nhảy giá tăng, nghĩa là nến mở cửa tại mức giá cao hơn giá đóng cửa của nến trước đó. Nến thứ hai nên là một nến nhỏ và có thể là nến tăng hoặc nến giảm, nhưng ý chính ở đây là thân nến thứ hai phải ở trên thân nến thứ nhất. Cuối cùng, nến thứ ba của mô hình Evening Star là một nến giảm mạnh có giá đóng cửa nằm trong thân nến tăng thứ nhất. Phần mềm vẽ biểu đồ của ThinkorSwim (2011) yêu cầu rằng nến thứ ba đóng cửa dưới điểm giữa thân nến đầu tiên. Hơn nữa, nếu nến thứ ba tạo khoảng nhảy giá giảm sẽ hợp lý hơn, nhưng không thật sự cần thiết để mô hình này có hiệu lực.
Mô hình Evening Doji Star
Một biến thể của Evening Star là Evening Doji Star có nến thứ hai là nến doji thay vì một nến tăng hoặc giảm nhỏ của mô hình sao ban chiều. Nến doji được tạo ra khi giá mở cửa và đóng cửa xấp xỉ bằng nhau.
Mô hình Abandoned Baby Top (đứa trẻ bị bỏ tơi tại đỉnh)
Thỉnh thoảng trong mô hình sao doji ban chiều, nến doji thứ hai xuất hiện với giá đáy của nến này cao hơn giá đỉnh của nến thứ nhất và nến thứ ba, và khi điều này xảy ra, nó sẽ tạo thành một biến thể hiếm thấy của sao doji ban chiều được gọi là Abandoned Baby Top.
Các đặc tính tăng khả năng xảy ra Evening Star đảo ngược xu hướng
Steve Nison (1991, p. 63) đưa ra những thuộc tính sau đây của mô hình Evening Star làm tăng khả năng xảy ra của một xu hướng đảo ngược:
- Một khoảng nhảy giá xảy ra giữa thân nến đầu tiên và thân nến thứ hai và một khoảng nhảy giá xảy ra giữa thân nến thứ hai và thân nến thứ ba.
- Mức đóng cửa của nến giảm thứ ba đâm xuyên càng nhiều vào vùng giá của nến tăng thứ nhất, lực bán càng mạnh.
- Khối lượng giao dịch của nến tăng đầu tiên thấp, nhưng ngược lại, khối lượng giao dịch của nến giảm thứ ba cao. Khối lượng giao dịch cao chứng tỏ bên bán rất quyết tâm làm đảo chiều xu hướng tăng trước đó.
Diễn biến tâm lý trong mô hình đảo chiều nến sao ban chiều
tâm lý thị trường của mô hình nến sao ban chiều được mô tả dưới đây: Ngày đầu tiên của nến sao ban chiều là một nến tăng dài củng cố cho xu hướng tăng đang diễn ra. Sau đó, nến thứ hai mở cửa với giá cao hơn giá đóng cửa nến trước đó, do đó tạo gap tăng và chứng tỏ thêm một lần nữa phe mua đang nắm quyền kiểm soát thị trường. Thật không may cho bên mua, giá không thể được đẩy lên cao nữa. Nến doji hoặc nến có thân nhỏ thứ hai cho thấy có một sự bế tắc giữa bên mua và bên bán. Sự bế tắc bị phá vỡ vào ngày thứ ba, khi bên bán chứng tỏ họ có đủ lực để tạo ra một nến giảm dài.
Biểu đồ minh họa nến sao ban chiều
Biểu đồ trên của Energy SPDR ETF (XLE) là một ví dụ của một mô hình nến sao ban chiều. Sáu nến trước đó xác định một xu hướng tăng, với nến đầu tiên của mô hình sao ban chiều là một nến tăng. Ngày thứ hai là một gap tăng và mở cửa trên giá đóng cửa của nến trước đó. Đây là sự tiếp diễn của xu hướng tăng trước đó. Tuy nhiên, sau khi chỉ tăng một chút so với giá mở cửa, giá đứng yên và phe bán có thể đẩy giá xuống để đóng cửa với giá thấp hơn một chút giá mở cửa. Nến thứ ba là cần thiết để xác nhận hoàn thành mô hình nến sao ban chiều. Nếu nến thứ ba mở cửa cao hơn thì rõ ràng bên mua vẫn còn nắm kiểm soát và giá có thể được đưa lên cao hơn nữa. Tuy nhiên ở biểu đồ trên, nến thứ ba mở cửa với giá thấp hơn và khi đóng cửa đã hoàn toàn loại bỏ lực mua của nến tăng đầu tiên và hoàn thành mô hình đảo chiều nến sao ban chiều. Sau đó, tám cây nến tạo xu hướng giảm được tạo ra.
Biểu đồ minh họa mô hình Evening Doji Star (và Abandoned Baby Top)
Một mô hình nến sao doji ban chiều được thể hiện ở biểu đồ trên của Home Depot (HD). Nến doji xuất hiện ở ngày thứ hai và cho thấy sự chần chừ của thị trường. Có thể thấy ở biểu đồ trên, nến doji thứ hai của mô hình sao doji ban chiều mở cửa trên giá đóng cửa của nến trước đó và tạo một gap tăng. Nến doji có bóng trên dài cho thấy trong ngày bên mua có thể đẩy giá lên cao hơn. Tuy nhiên, bên mua đẩy giá lên cao bao nhiêu thì bên bán đẩy xuống thấp bấy nhiêu, và khi đóng cửa, giá bằng đúng với giá mở cửa trong ngày. Mô hình nến Evening Doji Star diễn ra vào ngày thứ ba khi giá tạo gap giảm và giá hoàn toàn đâm xuyên xuống dưới vùng thân nến của nến tăng đầu tiên.
Biểu đồ trên là một ví dụ của mô hình Abandoned Baby Top. Để được công nhận là mô hình này, đáy của nến thứ hai phải cao hơn đỉnh của ngày thứ nhất và ngày thứ ba, do đó thật sự có một khoảng gap trong biến động giá.
Biểu đồ mô hình Evening Doji Star (khối lượng giao dịch ngày thứ ba cao hơn ngày thứ nhất)
Nếu khối lượng giao dịch ngày thứ ba vượt hơn hẳn khối lượng giao dịch ngày thứ nhất của mô hình sao ban chiều, Steve Nison nói rằng điều này sẽ làm tăng khả năng xảy ra mô hình nến sao ban chiều là mô hình đảo chiều tại đáy. Biểu đồ trên của Alcoa (AA) cho thấy khối lượng giao dịch trước ngày thứ hai của mô hình sao ban chiều là không nhiều, tuy nhiên, vào ngày thứ hai, đặc biệt là ngày thứ ba khi volume khối lượng giao dịch tăng mạnh, vượt trội so với volume khối lượng giao dịch ngày đầu tiên. Cần nhắc lại, khi khối lượng giao dịch tăng đồng nghĩa với việc có nhiều Trader hứng thú với mức giá trong phiên giao dịch này. Ở biểu đồ trên, vào ngày thứ ba của mô hình sao ban chiều, khối lượng giao dịch tăng cộng với khoảng khoảng nhảy giá giảm và nến giảm có thể được giải thích là rất nhiều cổ phần đã được sang nhượng giữa người mua và người bán và người bán phải bán với giá thấp để thu hút người mua với mức giá hấp dẫn. Sự e ngại của bên bán khi bán nhiều cổ phần với giá thấp cho thấy một dấu hiệu bên bán hiện đang kiểm soát.
Mô hình nến Evening Doji Star tạo vùng kháng cự
Thỉnh thoảng một mô hình sao ban chiều có thể đóng vai trò như một kháng cự cho vùng tích lũy sau một xu hướng tăng giá. Biểu đồ trên của Johnson and Johnson (JNJ) minh họa cách mô hình sao ban chiều đánh dấu vùng kháng cự. Sau xu hướng tăng trước đó và xuất hiện nến tăng đầu tiên của mô hình Evening Doji Star, nến doji thứ hai báo hiệu sự do dự. Một khi nến giảm của ngày thứ ba loại bỏ khoảng tăng của nến tăng đầu tiên, một đường kháng cự được vẽ trên biểu đồ bởi bên bán khi ở mức đó họ cảm thấy thoải mái để đặt lệnh bán. Vùng kháng cự được thử lại 23 ngày sau đó và vẫn giữ nguyên.
Đối nghịch với mô hình Evening Star là mô hình Morning Star.