Mô hình vai đầu vai (Head and Shoulders)

 ​

Theo nghiên cứu của Bulkowski vào năm 2005, với mức giá giảm trung bình tối đa là 22%, mô hình Đỉnh đầu 2 vai được xem là mô hình giá tốt nhất trong giai đoạn thị trường tăng. Mô hình Đỉnh đầu 2 vai bao gồm 3 đỉnh chữ A, trong đó đỉnh đầu tiên và đỉnh thứ 3 có độ cao gần như ngang nhau và đỉnh ở giữa (đỉnh thứ 2) thì cao hơn đỉnh 1 và đỉnh 3. Mô hình Đỉnh đầu 2 vai có 2 armpit (nách) hoặc gọi là đáy là những mức giá thấp nhất, chúng nằm giữa đỉnh vai đầu tiên và đỉnh đầu ở giữa và (giữa đỉnh đầu ở giữa) với đỉnh vai cuối cùng.

Đường cổ chếch lên của Mô hình Đỉnh đầu 2 vai

 ​

Đường vẽ nối hai đáy được gọi là đường cổ. Có 3 sự biến đổi của mô hình đầu và vai liên quan đến đường cổ: Đầu tiên, nếu rãnh thứ hai cao hơn rãnh thứ nhất thì đó là đường cổ chếch lên.

Đường cổ chếch xuống của Mô hình Đỉnh đầu 2 vai

Thứ nhì, nếu đáy thứ hai thấp hơn đáy thứ nhất thì đó là đường cổ chếch xuống. Thứ ba và cũng là trường hợp hiếm nhất là khi cả hai đường neckline bằng nhau về giá thì đó là đường đường cổ ngang.

Tâm lý giao dịch của mô hình Đỉnh đầu 2 vai/H2]

​

Tâm lý giao dịch trong mô hình Đỉnh đầu 2 vai được giải thích như sau: Mô hình Đỉnh đầu 2 vai (mô hình Head and Shoulders) xuất hiện trong một xu hướng tăng, khi vai trái đã tạo thành một đỉnh cao hơn cho xu hướng tăng đó. Đáy đầu tiên sau vái trái chỉ là một sự hồi lại đã được dự kiến trong một xu hướng tăng. Từ đó giá tiếp tục theo hướng tăng và tạo ra thêm một đỉnh (tạo ra phần đầu). Cho đến giờ, mô hình đầu vai thật ra không hoàn toàn là mô hình một đầu và hai vai; nó chỉ là một đỉnh cao hơn, với một khoảng hồi giảm ngắn và một đỉnh thứ hai cao hơn nữa trong một xu hướng tăng. Tuy nhiên, vấn đề bắt đầu phát sinh tại đáy thứ hai hay vai phải.

Đối với một đường cổ chếch xuống, đáy thứ hai được tạo ra bởi sự hồi lại theo sau đỉnh đầu tạo mức giá cao hơn vai trái và đáy này thấp hơn nhiều so với dự kiến. Vì đáy thứ hai tạo một mức giá thấp hơn và định nghĩa của xu hướng tăng là giá tạo ra các đỉnh và đáy cao dần, như vậy về mặt phân tích kĩ thuật thì ta thấy xu hướng tăng đã kết thúc và xu hướng giảm mới có thể bắt đầu. Việc đỉnh vai phải thấp hơn so với đỉnh đầu xác nhận sự kết thúc của xu hướng tăng bởi vì ta có một đáy và đỉnh thấp hơn, một trong những dấu hiệu nhận biết quan trọng của xu hướng giảm.

Tuy nhiên, đối với mô hình đầu vai của một đường cổ chếch lên, đáy thứ hai được tạo ra bởi sự hồi lại từ đỉnh đầu vẫn còn là một đáy cao hơn và cho thấy xu hướng tăng vẫn còn nguyên vẹn. Trader chỉ nên lo lắng khi vai phải không thể tạo ra một đỉnh cao hơn nữa. Khi đường cổ bị phá vỡ xuống phía dưới tại một mô hình Head and Shoulders có đường cổ chếch lên, về cơ bản thì các đường hỗ trợ chếch lên của xu hướng tăng trước đó cũng đã bị phá vỡ.

Tín hiệu bán và mục tiêu giá của Mô hình Đỉnh đầu 2 vai

​

Kirkpatrick và Dahlquist (2010) cho rằng giá phá vỡ đường cổ sẽ kích hoạt tín hiệu bán và họ đồng thời cũng cảnh báo rằng đừng bao giờ giao dịch với mong đợi tín hiệu bán vượt đường cổ bởi vì nguy cơ thất bại rất lớn; họ cũng đề nghị mục tiêu giá (để chốt lời) bằng với chiều cao của mô hình (giá cao của đỉnh đầu trừ điểm thấp nhất của hai đáy) trừ giá phá vỡ (p.329). Tuy nhiên, Bulkowski đề nghị một mục tiêu nhỏ hơn:

• Mục tiêu giá của mô hình Đỉnh đầu 2 vai phá vỡ xuống dưới:

Giá phá vỡ – ((Giá đỉnh đầu – Giá đường cổ)x 55%)

Những đặc điểm làm tăng độ hiệu quả của mô hình Đỉnh đầu 2 vai

Những đặc điểm được đưa ra như sau:

• Giá càng tăng mạnh trước mô hình thì giá đảo chiều càng mạnh.
• Giá càng tăng một cách nhanh chóng trước mô hình thì độ lớn của giá đảo chiều càng lớn
• Mô hình với đường chếch lên thì có hiệu suất tốt nhất
• Vai bên trái cao hơn vai bên phải cho hiệu suất tốt hơn.

Mô hình Đỉnh đầu 2 vai phức tạp

Biến thể của mô hình Đỉnh đầu 2 vai là mô hình Đỉnh đầu 2 vai phức tạp. Chủ yếu đó là có nhiều vai trái và/hoặc vai phải, trái ngược với bình thường là chỉ có một vai trái và phải.

Ngoài ra, đảo ngược của mô hình Đỉnh đầu 2 vai là mô hình Đỉnh đầu 2 vai đảo ngược, vốn được xem là mô hình đảo chiều tại vùng đáy.

Biểu đồ minh họa cho mô hình Đỉnh đầu 2 vai (đường cổ chếch xuống)

​

Biểu đồ ở trên cho thấy mô hình Đỉnh đầu 2 vai với một đường cổ chếch xuống. Biểu đồ này cho thấy một xu hướng tăng với những đỉnh cao hơn và những đáy thấp hơn. Vai trái tạo nên một điểm cao mới và đáy đầu tiên là đáy cao hơn. Đến giờ thì xu hướng tăng vẫn còn nguyên vẹn. Giá tiếp tục di chuyển lên cao hơn và tạo nên một đỉnh đầu. Xu hướng tăng vẫn chưa có dấu hiệu đảo chiều mặc dù mô hình đỉnh đầu và 2 vai đã hoàn chỉnh được phân nửa. Chỉ khi sự hồi lại từ vùng đỉnh đầu tạo một đáy thấp hơn đáy trước thì một dấu hiệu cảnh báo xu hướng tăng đang mất ổn định. Đỉnh thấp hơn (vai phải) xác nhận xu hướng tăng đang dần kết thúc bởi vì bây giờ đã có một đỉnh thấp hơn và đáy thấp hơn – vốn là định nghĩa của xu hướng giảm. Một khi giá phá vỡ vùng đường cổ hỗ trợ, dấu hiệu bán ra được kích hoạt và giá giảm.

Biểu đồ minh họa cho mô hình Đỉnh đầu 2 vai (đường cổ chếch lên)

​

Biểu đồ của Citygroup (C) cho ta thấy một mô hình Đỉnh đầu 2 vai có nhiều đặc điểm mà trong nghiên cứu của Bulkowski (2005) đề cập đến là có thể gia tăng tỷ lệ có lợi nhuận: Vai trái cao hơn vai phải và đường cổ chếch lên.